Katarzyna Kuś, Bartosz Maćkiewicz
Koło Naukowe Filozofii Nauki
7 maja 2019
Wydział Fizyki UW, sala 0.06, godzina 18:00
Czy metody psychologii poznawczej, psycholingwistyki czy psychologii rozwojowej mogą pomóc rozwiązać trwające tysiące lat debaty filozoficzne? Może silne intuicje przemawiające za skrajnym sceptycyzmem, niemożliwością dotarcia do prawdy o świecie lub rozdzielnością umysłu od ciała są tylko efektem błędnego przetwarzania informacji przez nasz mózg? Jaki wpływ na nasz strach przed Kartezjańskim demonem ma to, co usłyszeliśmy w przedszkolu?
Dla wielu tradycji metodologicznych w filozofii ważną rolę w praktyce uzasadniania teoretycznych stanowisk odgrywają intuicje. Pewne przesłanki filozoficznych argumentów przyjmujemy ze względu na to, że są intuicyjnie oczywiste, eksperymenty myślowe oceniamy zgodnie ze swoimi najlepszymi intuicjami, a intuicyjnie nieakceptowalne konsekwencje pewnych stanowisk filozoficznych każą nam podać je w wątpliwość. Filozofowie eksperymentalni pracujący w paradygmacie tak zwanego projektu źródłowego uważają, że pewne intuicje filozoficzne intuicje mają swoje źródło w skądinąd dość dobrze znanych mechanizmach psychicznych. Jeżeli tak jest, to część problemów filozoficznych możemy nawet jeśli nie definitywnie rozwiązać, to przynajmniej lepiej zrozumieć, badając psychologiczne źródła stojących za nimi intuicji.
Jednym z takich problemów jest percepcja zmysłowa. Mimo że zajmują się nią obecnie przede wszystkim nauki szczegółowe, to pozostaje ona nadal zagadnieniem żywo dyskutowanym w filozofii. W szczególności wciąż aktualny pozostaje tradycyjny problem związany z takimi zjawiskami jak iluzje czy halucynacje: skoro tego typu błędy poznawcze są możliwe, to jak w ogóle możemy ufać percepcji i uważać, że dostarcza solidnej wiedzy na temat świata zewnętrznego.
Nasze wystąpienie będzie miało na celu przedstawienie współczesnych badań z zakresu filozofii eksperymentalnej wpisujących się w paradygmat projektu źródłowego. Skupimy się przy tym na problemie percepcji oraz filozoficznych argumentach, które od starożytności pokazują, że percepcja nie dostarcza nam rzeczywistej wiedzy ani dostępu do niezależnego od nas świata.