Home » Manifest

KogniLab (pok. 43)

Nothing from 20 września 2024 to 27 września 2024.

Manifest

Nasze dociekania inspirowane są potrzebą krytycznej refleksji nad metodologicznymi podstawami tak zwanej filozofii eksperymentalnej, czyli zaznaczającej się coraz wyraźniej w badaniach filozoficznych tendencji do „testowania” hipotez co do znaczenia pewnych pojęć, formy logicznej pewnych zdań lub zasadności pewnych wnioskowań poprzez odwołanie się do kompetencji językowej tzw. „zwykłych użytkowników języka”. O filozoficzną doniosłość wyników w ten sposób osiąganych toczą się burzliwe spory – z reguły jednak na zbyt wysokim poziomie abstrakcji. Krytycy odmawiający takiej doniosłości badaniom empirycznym najczęściej w ogóle nie dopuszczają możliwości, żeby teoria filozoficzna była wrażliwa na jakiekolwiek fakty. Jest ona – ich zdaniem – opisem sfery możliwości (lub – jeszcze lepiej – konieczności). My nie podzielamy tego zdania.

Uważamy, że filozofia powinna opisywać świat taki, jaki jest, że filozof musi liczyć się z faktami. Dopuszczamy możliwość, że empiryczne badanie faktów – w szczególności faktów psychologicznych czy też lingwistycznych – może mieć pewne znaczenie filozoficzne (w szczególności dla filozofii języka i poznania). Podzielamy więc – na najogólniejszym poziomie – założenie filozofii eksperymentalnej.

Sądzimy jednak, że w praktyce wiele badań prowadzonych w ramach tego ruchu cechuje się zdecydowanie zbyt daleko posuniętą dezynwolturą w interpretacji osiągniętych wyników. Daje się zauważyć swoisty maksymalizm w dążeniu do ograniczenia pola refleksji tradycyjnej filozofii. Naszym celem jest prowadzenie własnych badań empirycznych, połączonych jednak z minimalizmem pod omawianym względem. Chcemy sprawdzić – od wewnątrz, prowadząc empiryczne badania – co naprawdę wymuszają fakty, a co jest tylko empirystycznym uroszczeniem. Wierzymy bowiem, że niektóre odkrycia empiryczne istotnie wymagają korekty dotychczasowych teorii filozoficznych; wiemy jednak też, że wiele rzekomo sensacyjnych wyników bez trudności daje się uzgodnić z tym, co filozofowie od dawna sądzili.