Home » Manifest

KogniLab (pok. 43)

Nothing from 9 listopada 2024 to 16 listopada 2024.

Manifest

Nasze dociekania inspirowane są potrzebą krytycznej refleksji nad metodologicznymi podstawami tak zwanej filozofii eksperymentalnej, czyli zaznaczającej się coraz wyraźniej w badaniach filozoficznych tendencji do „testowania” hipotez co do znaczenia pewnych pojęć, formy logicznej pewnych zdań lub zasadności pewnych wnioskowań poprzez odwołanie się do kompetencji językowej tzw. „zwykłych użytkowników języka”. O filozoficzną doniosłość wyników w ten sposób osiąganych toczą się burzliwe spory – z reguły jednak na zbyt wysokim poziomie abstrakcji. Krytycy odmawiający takiej doniosłości badaniom empirycznym najczęściej w ogóle nie dopuszczają możliwości, żeby teoria filozoficzna była wrażliwa na jakiekolwiek fakty. Jest ona – ich zdaniem – opisem sfery możliwości (lub – jeszcze lepiej – konieczności). My nie podzielamy tego zdania.

Uważamy, że filozofia powinna opisywać świat taki, jaki jest, że filozof musi liczyć się z faktami. Dopuszczamy możliwość, że empiryczne badanie faktów – w szczególności faktów psychologicznych czy też lingwistycznych – może mieć pewne znaczenie filozoficzne (w szczególności dla filozofii języka i poznania). Podzielamy więc – na najogólniejszym poziomie – założenie filozofii eksperymentalnej.

Sądzimy jednak, że w praktyce wiele badań prowadzonych w ramach tego ruchu cechuje się zdecydowanie zbyt daleko posuniętą dezynwolturą w interpretacji osiągniętych wyników. Daje się zauważyć swoisty maksymalizm w dążeniu do ograniczenia pola refleksji tradycyjnej filozofii. Naszym celem jest prowadzenie własnych badań empirycznych, połączonych jednak z minimalizmem pod omawianym względem. Chcemy sprawdzić – od wewnątrz, prowadząc empiryczne badania – co naprawdę wymuszają fakty, a co jest tylko empirystycznym uroszczeniem. Wierzymy bowiem, że niektóre odkrycia empiryczne istotnie wymagają korekty dotychczasowych teorii filozoficznych; wiemy jednak też, że wiele rzekomo sensacyjnych wyników bez trudności daje się uzgodnić z tym, co filozofowie od dawna sądzili.